Celem projektu jest wypracowanie rozwiązań, które służą ochronie integralności architektonicznej i urbanistycznej regionów. Projekt wspiera budowanie potencjału ekonomicznego współczesnych miast różnej wielkości w oparciu o ich tożsamość architektoniczną. Reg Lab to narzędzie partycypacji obywatelskiej w obszarze kultury przestrzeni.
Laboratorium Regionów to projekt badawczo-wdrożeniowy Narodowego Instytutu Architektury i Urbanistyki oraz ośrodków akademickich: Politechniki Warszawskiej i Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego. Głównym zadaniem projektu jest zwiększanie świadomości i wiedzy na temat dziedzictwa architektonicznego oraz urbanistycznego Polski rozumianego jako dziedzictwo kulturowe. Celem jest wypracowanie rozwiązań służących ochronie integralności architektonicznej i urbanistycznej regionów oraz budowanie potencjału ekonomicznego współczesnych miast w oparciu o ich tożsamość architektoniczną.
Obszarem działań Laboratorium są małe miasta do 30 000 mieszkańców. Przez ich pryzmat definiowane jest pojęcie tożsamości regionalnej. Przeprowadzone badania i zgromadzone dane posłużą do stworzenia Narzędziownika Regionów – praktycznego i funkcjonalnego narzędzia dla urzędników, mieszkańców, architektów, inwestorów – pomocnego w podejmowaniu decyzji dotyczących planowania przestrzennego regionu.
Ważnym elementem projektu jest innowacyjna metoda badawcza zakładająca zaangażowanie mieszkańców – rozumianych jako aktorów i kreatorów działań inwestycyjnych w proces identyfikacji kodu architektoniczno-urbanistycznego regionu/miejsca.
Urban Lab polega na współpracy miasta z: instytucjami, podmiotami naukowymi, przedsiębiorcami i organizacjami pozarządowymi (NGO). Ma na celu poprawę jakości życia mieszkańców poprzez innowacyjne rozwiązania zidentyfikowanych problemów oraz wygenerowanie dodatkowej wartości przy wykorzystaniu zasobów miejskich.
Reg Lab (Laboratorium Regionów) jest narzędziem partycypacji obywatelskiej korzystającym z modelu współpracy Urban Lab. Pracuje nad znalezieniem interdyscyplinarnych rozwiązań do poprawy ładu przestrzennego regionów Polski. Współpracując zarówno z samorządami miast, partnerami publicznymi i prywatnymi, a przede wszystkim z mieszkańcami, staramy się zastosować nasze badania w praktyce. Miasteczka biorące udział w projekcie stają się „żywym laboratorium”.
Do programu będą mogły zgłosić się samorządy dwóch miast danego województwa, czyli Liderzy Regionu. Miasta, które chcą i będą mieć realny wpływ na budowanie kultury przestrzeni swojego regionu oraz zachowanie dziedzictwa architektoniczno-urbanistycznego.
Narzędziownik – czyli praktyczne i funkcjonalne narzędzie dla urzędników, mieszkańców, architektów, inwestorów – w podejmowaniu decyzji dotyczących planowania przestrzennego regionu. Nazwa to polskie tłumaczenie angielskiego tool kit czyli pudełka z narzędziami niezbędnymi do pracy.
Narzędziownik dla regionów będzie nie tylko kompleksowym zbiorem wytycznych przestrzennych i architektonicznych ale również wypracowanym wspólnie z mieszkańcami - przy pomocy i ze wsparciem badaczy i ekspertów praktycznym narzędziem z poradami i praktycznymi rozwiązaniami odpowiadającymi na pytanie „Po co to się robi?” i „Jak to się robi?”.
Laboratorium Regionów to badania tematu regionu jako źródła i wyrazu tożsamości regionalnych i lokalnych. Projekt poszukuje odpowiedzi na pytanie: co jest czynnikiem budującym tożsamość lokalną. Czy jest to przywiązanie do miejsca zamieszkania, do miejsc pracy, pochodzenie, obyczaje, historia, czynniki polityczne, administracyjne? Jaką rolę odgrywa w tym procesie architektura?
Laboratorium Regionów podejmuje próbę analizy pojęcia „granicy” jako procesu, w którym relacje przestrzenno-społeczne-kulturowe, są stale tworzone i potwierdzane lub kwestionowane.
Pierwszym pilotażowym regionem analizowanym w ramach projektu jest Warmia i Mazury. Badania prowadzone będą w 2023 roku. Obejmą małe miasta o różnych uwarunkowaniach przestrzennych i różnym potencjale rozwoju, od 2500 do 30000 mieszkańców.
Projekt współpracy zagranicznej zakłada wyjazdy studyjne do wybranych miast europejskich (do 30 tys. mieszkańców) i obszarów wiejskich w celu zapoznania się z praktykami stosowania spójnego kodu architektonicznego w budowaniu potencjału ekonomicznego i kulturowego miejsca oraz poprawie ładu przestrzennego. Wybrane miejsca cenione są za innowacyjne podejście do rozwoju opartego o umiejętność pogodzenia wyzwań współczesności z wymogiem ciągłości historycznej.
Pierwsze dwie wizyty odbyły się w 2021 roku do miast niemieckich regionów: Nadrenii Północnej-Westfalii i Meklemburgii-Pomorza Przedniego. Wybrane miasta: Kempen, Hallenberg, Warburg, Straelen, Krefeld Linn, Parchim, Güstrow, Grabow.
Wykłady, debaty, warsztaty, seminaria pomogą w zdobyciu wiedzy z zakresu zarządzania dziedzictwem kulturowym rozumianym jako dziedzictwo architektoniczno-urbanistyczne, rozwoju małych historycznych miasteczek. Poprzez edukację wspieramy i rozwijamy umiejętności badawcze, mediacyjne, projektowe i innowacyjne przyszłych oraz obecnych liderów miejskich.
W ramach projektu tworzony jest zbiór publikacji o tematyce dziedzictwa architektonicznego regionów, który dostępny będzie w bibliotece NIAiU.
Laboratorium Regionów: Seminarium wprowadzające
Wykład: O narzędziach i metodach ochrony dziedzictwa miasteczek historycznych
Prezentacja do wykładuKierowniczka merytoryczna projektu Laboratorium Regionów, historyk sztuki i architektury. Zajmuje się zagadnieniami związanymi z ochroną dziedzictwa architektonicznego, urbanistycznego i kulturowego, semantyką przestrzeni miejskich, powszechną edukacją architektoniczną.
Kierowniczka projektu Laboratorium Regionów z ramienia WAPW. Adiunkt w Katedrze Urbanistyki i Gospodarki Przestrzennej, Wydział Architektury PW. Zainteresowania badawcze: tożsamość urbanistyczna i architektoniczna miast wobec wyzwań współczesnego świata, kultura kształtowania przestrzeni miasta w ujęciu historycznym i współcześnie. W projekcie, odpowiedzialna za analizę rozwoju funkcjonalno-przestrzennego badanych miast w ujęciu historycznym (badanie morfologii w kontekście jej przemian i ochrony) oraz architektoniczne aspekty rewaloryzacji zabudowy zabytkowej.
Kierowniczka projektu Laboratorium Regionów z ramienia UWM, architekt krajobrazu. Specjalizuje się w tematyce konserwacji i rewaloryzacji krajobrazu. W projekcie szczególną uwagę skupia na kształtowaniu krajobrazu o podłożu historycznym oraz sposobach i możliwościach dalszego planowania i gospodarowania nim.
Adiunkt w Katedrze Architektury Krajobrazu UWM. Prowadzone działania naukowe dotyczą kształtowania krajobrazu kulturowego w różnych skalach i kontekstach przestrzennych. Obejmują tereny zurbanizowane, układy ruralistyczne, obszary o cennych walorach krajobrazowych.
Adiunkt w Zakładzie Projektowania Architektoniczno-Urbanistycznego. W 2013 profesor School of Architecture, University of Detroit Mercy, USA. Zainteresowania naukowe – osadnictwo małomiejskie i wiejskie: geneza, przekształcenia, kierunki przebudowy, dziedzictwo architektury; architektura wernakularna, regionalna, rodzima; konserwacja i modernizacja zabytków.
Zastępca Dyrektora Narodowego Instytutu Architektury i Urbanistyki, przewodniczący Głównej Komisji Urbanistyczno-Architektonicznej w Ministerstwie Rozwoju, członek Zarządu Towarzystwa Urbanistów Polskich (TUP), Stowarzyszenia Architektów Polskich (SARP), Stowarzyszenia Polska Izba Urbanistów, specjalista w dziedzinie urbanistyki oraz planowania regionalnego.
Kierownik oddziału NID w Olsztynie, historyk sztuki, autorka publikacji i dokumentacji poświęconych problematyce dziedzictwa kulturowego Warmii i Mazur, inicjatorka i współorganizatorka konkursu architektonicznego „Twój dom – dialog z tradycją“.
Profesor uczelni, pracownik Katedry Socjologii Polityki i Marketingu Politycznego UW, członek Ośrodka Badań nad Migracjami UW, członek Komitetu Badań nad Migracjami PAN, przewodniczący Rady Naukowej Serii Wydawniczej Studia Migracyjne, członek Rady Naukowej Ośrodka Badań nad Migracjami UW, członek Rady Naukowej Instytutu Psychologii PAN, przewodniczący Rady Naukowej czasopisma poświęconego dziedzictwu kulturowemu Mazur Masovia.
Absolwent studiów magisterskich Projektowanie architektoniczne i Historia w Szkole Architektury i Urbanistyki na Politechnice Mediolańskiej (w ramach UNESCO Chair in Architectural Preservation and Planning in World Heritage Cities). Koordynacja projektu Laboratorium Regionów; obszar badań: urbanistyka i projektowanie architektoniczne w kontekście historycznym.
Zajmuje się zawodowo fotografią, jej digitalizacją i postprodukcją, pracuje w Dziale Wydawnictw NIAiU.
Fotograf architektury. W projekcie odpowiada za dokumentację fotograficzną potrzebną do obrazowania, postrzegania i interpretacji zagadnień architektonicznych i urbanistycznych.
Etap projektu Laboratorium Regionów „W trosce o europejskie dziedzictwo kulturowe. Międzynarodowa wymiana doświadczeń.” realizowany w ramach programu Kultura Inspirująca finansowanego ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Miasto
Szkoła
Dom
