Według badań z 2010 r. opublikowanych przez zespół Camila Mory w magazynie PLoS Biology (C. Mora, D.P. Tittensor, S. Adl, A.G.B. Simpson, B. Worm) na Ziemi żyje ok. 8,7 (±1,3) milionów gatunków organizmów, a ich różnorodność nie jest rozłożona równomiernie. Równikowe lasy tropikalne zajmują ok. 10% powierzchni planety, ale odnaleźć w nich można prawie 90% gatunków. Obecnie poziom bioróżnorodności dramatycznie spada poprzez spowodowane działalnością człowieka zanikanie siedlisk, zmianę klimatu i rozprzestrzenianie się gatunków inwazyjnych. Szacuje się, że co roku wymiera od 5 tysięcy do ok. 50 tysięcy gatunków roślin i zwierząt: od małych i niewidocznych gołym okiem po duże organizmy, takie jak nosorożec czarny. Zagrożonych wyginięciem jest obecnie około miliona gatunków. Według raportu World Wide Fund for Nature od 1970 r. do 2012 r. liczebność kręgowców zmniejszyła się o 58%. Część badaczy określa to zjawisko szóstą katastrofą związaną z masowym wymieraniem gatunków (po wymieraniu ordowickim, dewońskim, permskim, triasowym i kredowym). Drastycznie maleje także różnorodność gatunkowa owadów, co w dłuższej perspektywie może spowodować poważne zachwianie stabilności łańcuchów pokarmowych na Ziemi.
20 maja 2020 r. Komisja Europejska przyjęła projekt unijnej strategii bioróżnorodności 2030, zawierającej m.in. postulaty utworzenia obszarów chronionych, na które złoży się co najmniej 30% unijnych terenów lądowych i morskich, rekultywacji zdegradowanych ekosystemów poprzez konkretne zobowiązania i środki, np. poprzez ograniczenie o 50% pestycydów czy zasadzenie 3 miliardów drzew.